تغییر شیوه پرداخت یارانه های نقدی

در حالی پنجاه و نهمین مرحله یارانه نقدی هم بامداد امروز به حساب سرپرستان خانوار واریز شده که با توجه به کاهش قیمت نفت و حرکت طلای سیاه بر مدار سقوط که پیش بینی می شود ادامه داشته باشد و به دنبال آن کاهش حجم درآمدهای نفتی کشور، دولت توان پرداخت یارانه های نقدی را ندارد. درآمدهای نفتی دولت آنچنان کاهش یافته که اکنون مجبور است بیش از آن هر ماه یارانه نقدی پرداخت کند و بارها و بارها اعضای کابینه دولت یازدهم از پرداخت نقدی یارانه گله کرده و از آن به عنوان مصیبت عظما یاد می کند.

قانون هدفمند سازی یارانه ها از روز 28 آذر سال 1389 و با فرمان احمدی نژاد آغاز و اجرایی شد و اکنون این طرح وارد سال ششم خود شده است. امسال، سال پایانی اجرای قانون پنج ساله هدفمندسازی یارانه ها است و مدت 5ساله پرداخت یارانه نقدی براساس قانون به پایان رسیده است، البته پرداخت یارانه در سالجاری طبق بودجه 94 مشکل قانونی ندارد و هر ساله در بودجه های سنواتی به آن اشاره شده است، اما دولت باید تکلیف پرداخت یارانه نقدی در برنامه ششم توسعه و بودجه سال آینده را مشخص کند؛ این در حالی است که در این پنج سال بالغ بر 200 هزار میلیارد تومان یعنی رقمی بیشتر از بودجه عمومی سالانه کشور به طور نقدی بین مردم توزیع شد.

در حال حاضر درآمد ماهانه نفتی کشور با احتساب صادرات روزانه یک میلیون بشکه نفت با قیمت 25دلار در هربشکه، روزانه 25 میلیون دلار و ماهانه در حد 750میلیون دلار می شود که با احتساب دلار 3600 تومانی، درآمد ریالی دولت از صادرات نفت برابر 2700 میلیارد تومان است؛ در حالی که دولت هر ماه حدود 3400میلیارد تومان بابت پرداخت یارانه نقدی پرداخت می کند.

یارانه نقدی افراد فاقد کارت ملی از بهمن قطع می شود

بر اساس قانون بودجه امسال 42 هزار میلیارد تومان درآمد حاصل از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها پیش بینی شده است که دولت می تواند فقط تا سقف 37 هزار میلیارد تومان صرف پرداخت یارانه نقدی کند و 5هزار میلیارد آن صرف بخش های دیگر از جمله تولید و سلامت شود؛ البته دولت می تواند 10درصد از درآمدهای حاصل از آزادسازی قیمت ها را جابه جا کند یعنی عملاً می تواند همان 42 هزار میلیارد تومان را به عنوان یارانه نقدی به خانوارها پرداخت کند.

در قانون بودجه امسال دولت موظف و ملزم است با توجه به بند «ح» تبصره 20، یارانه خانوارهای پردرآمد را بر اساس شرایط اقلیمی، بعد خانوار و محل سکونت و میزان درآمد قطع کند؛ البته هیات وزیران در روزهای آخر اسفند 93، در مورد حذف یارانه پردرآمدها، وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی را متولی این اقدام کرد و کلاً این اختیار به این وزارتخانه داده شد.

براساس قانون بودجه امسال، دولت برای تأمین منابع لازم می بایست حدود 6میلیون نفر را از مجموع 76میلیون نفری که یارانه دریافت می کنند، حذف کند؛ تا کنون یارانه نقدی 3میلیون نفر از افراد پُردرآمد کشور حذف شده و شمار حذف شدگان به نصف رقم 6میلیونی که در قانون بودجه آمده رسیده است؛ اما وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در چند روز گذشته اعلام کرد: براساس ماده 4 آیین نامه اجرایی از ماده 7 قانون هدفمند سازی یارانه ها، تمامی هموطنان بیشتر از 18 سال سن که دارای شماره ملی بوده، اما تاکنون کارت ملی خود را دریافت نکرده اند، موظفند حداکثر تا تاریخ 15 بهمن سال جاری اقدامات لازم را برای دریافت کارت ملی انجام دهند، درصورت عدم تعیین تکلیف وضعیت کارت ملی مربوطه، پرداخت یارانه این افراد از بهمن سال جاری متوقف می شود.

براساس آخرین آمار سازمان ثبت احوال، حدود 3میلیون نفر در کشور کارت ملی ندارند و این افراد تا تاریخ 15 بهمن ماه سال جاری فرصت دارند نسبت به دریافت کارت ملی اقدام کنند که در غیر این صورت پرداخت یارانه نقدی آنها قطع می شود که با این اقدام و حذف یارانه نقدی سه میلیون نفر دیگر، قانون بودجه 94 در این خصوص اجرایی خواهد شد.

وضعیت پرداخت نقدی یارانه ها در سال آینده این هفته روشن می شود

موضوع اصلاح نحوه پرداخت یارانه نقدی در ماه های اخیر حاشیه های فراوانی داشته است و باید منتظر ماند و دید که دولت تدبیر و امید چه تصمیمی برای ادامه هدفمندسازی یارانه ها و پرداخت نقدی آن خواهد گرفت که در هفته جاری با ارائه لایحه بودجه 95 و برنامه ششم تصمیم دولت مشخص خواهد شد که یا افراد یارانه بگیر و دهک های بالای جامعه حذف می شوند و یا روی به افزایش قیمت حامل های انرژی برای تامین منابع هدفمندسازی یارانه می آورد، البته این مجلس است که تصمیم آخر را می گیرد به هر حال باید منتظر ماند تا لایحه بودجه و برنامه به مجلس برود و پیشنهاد دولت و تصمیم مجلس مشخص شود.

اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور 12 دی ماه در جمع خبرنگاران با بیان اینکه پرداخت یارانه نقدی از ابتدا همراه با استدلال اقتصادی نبود و برخی که در گذشته به دنبال افزایش محبوبیتشان بودند، آن را طرح کردند، گفته بود: مطابق آخرین تصمیمات، هدفمندسازی یارانه ها و پرداخت یارانه در سال آینده نیز ادامه خواهد داشت و دولت در مورد قطع یارانه نقدی مردم به جمع بندی نرسید و به همین دلیل واریز یارانه به حساب سرپرستان خانوار سال آینده ادامه خواهد یافت. مردم روی این پول حساب کرده اند و ما این واقعیت اجتماعی را درک کرده و در تصمیم گیری های خود آن را لحاظ می کنیم، بنابر این نتوانستیم تصمیم بگیریم که یارانه نقدی را پرداخت نکنیم.

این درحالی است که پیش از آن سخنگوی دولت گفته بود: دولت تمایل ندارد هدفمندی یارانه ها به رویه ای که تاکنون اجرا شده، ادامه پیدا کند.

محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرده بود: با توجه به ناتمام ماندن اجرای قانون، بر اساس سیاستهای کلی برنامه ششم توسعه، دولت با اجرای قانون هدفمندی یارانه ها در برنامه ششم نیز با رویکرد افزایش قدرت تولید و رفاه اجتماعی حرکت خواهد کرد، اما این هدفمندی یارانه ها با آنچه از ابتدا اجرا شد، متفاوت خواهد بود.

* شیوه پرداخت یارانه تغییر می کند، منتظر تصمیم دولت و مجلس هستیم

اکبر ایزدی رئیس سازمان هدفمندسازی یارانه ها در گفت و گوی کوتاه با خبرنگاان ردر مورد آینده اجرای هدفمندسازی یارانه ها در برنامه ششم و بودجه 95، اظهار داشت: هنوز به نتیجه نرسیدم، اما اجرای هدفمندسازی یارانه ها و پرداخت یارانه نقدی در سال آینده ادامه پیدا می کند.

وی افزود: البته شیوه و روش پرداخت یارانه تغییر می کند که باید به نتیجه برسیم؛ البته به تصمیم مجلس نیز بستگی دارد. امسال تکلیف شده بود که یارانه نقدی ثروتمندان و پُردرآمدها حذف شوند که این کار را انجام دادیم.

طرح هدفمندسازی یارانه ها تا سال 99 تمدید شد

در بند نهم لایحه برنامه ششم توسعه که دقایقی قبل از سوی رئیس جمهور تقدیم مجلس شد آمده به منظور ارتقاء عدالت اجتماعی، افزایش بهره وری در مصرف آب و انرژی و هدفمند کردن یارانه ها در جهت افزایش تولید و توسعه نقش مردم در اقتصاد به دولت اجازه داده می شود قیمت آب و حامل های انرژی و سایر کالاهای و خدمات یارانه ای را با رعایت ملاحضات اجتماعی و اقتصادی و حفظ مزیت نسبی و رقابتی برای صنایع و تولیدات، بتدریج تا پایان 1399 با توجه به مواد (1) و (2) و (3) قانون هدفمند کردن یارانه ها اصلاح و از منابع حاصل به صورت هدفمند برای افزایش تولید، اشتغال، حمایت از صادرات غیرنفتی، بهره وری، کاهش شدت انرژی، کاهش آلودگی هوا و ارتقای شاخص های عدالت اجتماعی و حمایت های اجتماعی از خانواده های نیازمند و تامین هزینه های جاری و سرمایه گذاری شرکت های ذی ربط در چارچوب بودجه های سالانه اقدام لازم را به عمل آورد.

آنطور که در قانون هدفمندی یارانه ها آمده دولت باید این قانون را تا پایان برنامه پنجم توسعه اجرا کند و از آنجایی که سال 94 سال پایانی برنامه پنجم می باشد ابهاماتی درباره سرنوشت این قانون بوجود آمده بود.

البته محمدباقر نوبخت رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی نیز در ارتباط با ابقاء هدفمندی یارانه ها و ادامه پرداخت های نقدی در سال 95 گفته بود "قانون هدفمندی یارانه ها مربوط به برنامه پنجم توسعه است که سال 94 سال پایانی آن است و این که در برنامه ششم تکرار خواهد شد پس از بررسی ها مشخص می شود چون هنوز برنامه ششم به جمع بندی نرسیده است".

اما با ابلاغ مقام معظم رهبری ابهامات در این خصوص تمام شد چراکه امام خامنه ای در سیاست های ابلاغی برنامه ششم توسعه بر تحقق کامل هدفمندسازی یارانه ها در جهت افزایش تولید، اشتغال و بهره وری، کاهش شدت انرژی و ارتقاء شاخص های عدالت اجتماعی در این برنامه تأکید کرده اند.

بنابر این همانطور که در متن ابلاغی سیاست های برنامه ششم از سوی امام خامنه ای آمده، دولت باید هدفمندی سازی یارانه ها را به منظور افزایش تولید، اشتغال و بهروه وری و ... به صورت کامل در برنامه ششم اجرا کند.

از همین رو باید گفت که دولت کماکان باید اجرای هدفمندسازی یارانه ها را در دستور کار خود داشته باشد اما اینکه در زمان اجرای این قانون در طول اجرای برنامه ششم توسعه پرداخت های نقدی به شکل و سیاق فعلی در دولت ادامه داشته باشد یا خیر منوط به بودجه های آتی می باشد.

ازآنجایی که دولت برای پرداخت یارانه نقدی با مشکلات کمبود نقدینگی مواجه است و بارها تأکید کرده قادر به ادامه پرداخت یارانه نقدی به تمام افراد جامعه نیست و بر همین اساس حذف دهکهای بالای درآمدی را در دستور کار قرار داده است، می توان احتمال بسته شدن پرونده پرداخت های نقدی در سال های آتی را پررنگ تر از سایر سناریوها برشمرد.

تغییر در شیوه و روش پرداخت یارانه های نقدی