خودسوزی مرد جوان در تهران

در حالی که هنوز دو هفته بیشتر از انتشار عکس هایی از برخورد با میوه فروشی دستفروش در مقابل خیابان شادمان (که بعد از انتشار فیلم ورود عوامل شهرداری به کارواش سعادت آباد منتشر می شد)، نمی گذرد، کلیپی به سرعت در فضای مجازی و بعد از آن در برخی از سایت ها و خبرگزاری ها منتشر شد که حکایت از خودسوزی دستفروشی در مقابل پاساژ شانزه لیزه داشت.

این کلیپ یک دقیقه ای که به سرعت در فضای مجازی منتشر می شود و چند سایت و خبرگزاری هم آن را منتشر کرده اند، مردی را نشان می دهد که اقدام به خودسوزی می کند و سراپا آتش از میان جمع و داخل پاساژی بیرون می آید و در پیاده رو شروع به دویدن می کند و جمعیت با ترس شروع به فرار می کنند؛ مردی که گفته می شود یک دستفروش است و پس از تذکر ماموران شهرداری با ریختن بنزین به روی خود، اقدام به خودسوزی کرده است.

خبرگزاری آریا نوشته با دخالت مردم این موضوع فیصله یافته و این فرد به بیمارستان مطهری منتقل شد. با این وجود روابط عمومی معاونت خدمات شهری شهرداری تهران در پاسخ به پیگیری های «اعتماد» و در تشریح جزییات این کلیپ روایت دیگری را نقل می کند: «هر ساله با نزدیک شدن ایام نوروز و روزهای پایانی سال، بساط دستفروش ها یکی از دغدغه های کسبه مناطق مختلف است. به همین دلیل بار ها با شهرداری و ماموران انتظامی تماس می گیرند تا آن ها را جمع کنند. در مورد حادثه یاد شده نیز، کسبه پاساژ شانزه لیزه جمهوری، طی هماهنگی با ماموران کلانتری، از آن ها می خواهند تا برای جلوگیری از بساط کردن دستفروش ها، چند مامور را در اطراف این پاساژ مستقر کنند. در ادامه این فرآیند در روز حادثه، فرد مورد نظر که امیر نام دارد و بساط روسری پهن کرده و بار ها تذکر می گیرد و بعد از اینکه ماموران کلانتری از وی می خواهند تا بساطش را جمع کند اقدام به خودسوزی می کند که گزارش آن هم به رییس پلیس تهران نیز ارایه شده است. بدین ترتیب قاطعانه اعلام می کنیم که همان طور که در فیلم مزبور هم مشخص است، در صحنه حادثه هیچ یک از عوامل شهرداری یا ماموران شرکت شهربان حضور نداشته اند.»

اما در مقابل، محمد حقانی، رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر معتقد است که جدای از اینکه در این حادثه، ماموران شهرداری حضور داشته اند یا خیر؟ و اینکه برخورد با دستفروش ها، خشن و حتی غیرانسانی است، می گوید: «شهرداری چاره ای جز اجرای قانون ندارد. شهرداری به موجب بندهای 55 و ١٠١ شهرداری موظف و مکلف به پیگیری جمع آوری دستفروشان است، ضمن آنکه ماده 6٩٠ قانون مجازات اسلامی هم دستفروشی و سد معبر را جرم دانسته برای آن از یک ماه تا یک سال حبس قابل تبدیل به جریمه نقدی ٩٠ هزار تومان تا یک میلیون و ٣٠٠ هزار تومانی در نظر گرفته است.»

با این حال او بر این نکته نیز تاکید می کند که بر اساس قانون، رفع سد معبر باید توسط خود ماموران شهرداری انجام شود نه پیمانکاران: «دراینکه دستفروشی باعث رونق مشاغل کاذب و اختلال در نظم و اقتصاد شهری می شود، شکی نیست، اما در عین حال نشان از معضل بیکاری و اقتصاد بیمار ما دارد.»

حقانی در ادامه ریشه این معضل را در عملکرد مدیران شهری در دوره های قبل می داند و می گوید: «اگر امروز شاهد رشد قارچ گونه پدیده دستفروشی هستیم، مهم ترین دلیل آن عدم جلوگیری از این پدیده نامیمون اجتماعی در سال های قبل و دوره های پیشین مدیریت شهری است. اگر در مناطقی چون حاشیه رود دره فرحزاد، شاهد اسکان غیرقانونی معتادان و مواد فروش ها هستیم، دلیل آن عدم توجه به شکل گیری این پدیده در سال های قبل بوده است. به همین نسبت، وقتی که مدیران شهری قبل توجهی به اجرای قانون جمع آوری دستفروشان نداشته اند، امروز کار به جایی رسیده که حتی بسیاری از مغازه دار ها، کرکره مغازه هایشان را پایین می کشند و ترجیح می دهند اجناسشان را از طریق دستفرشی بفروشند یا در مترو ها دستفروش ها به قدری زیاد شده اند که عملا متروی تهران را به بازارچه ای بزرگ تبدیل کرده اند.»

با وجود این حقانی به شیوه عملکرد شهرداری در برخورد با دستفروشان، انتقادهایی جدی دارد: «همان طور که گفتم برخورد با دستفروش ها باید توسط خود عوامل شهرداری انجام شود نه توسط پیمانکاران این نهاد. آن هم به شیوه ای معقول نه اینکه با کتک کاری بخواهند دستفروش ها را جمع آوری کنند یا با پنجه بوکس آن ها را زخمی کنند. چرا برخورد با تخلفات ساختمانی باید توسط افرادی از عوامل شهربان و حریم بان انجام شود که کمترین اطلاعی از مباحث شهرسازی ندارند؟»

رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تاکید می کند: «اگر در این میان فردی هم مجروح شود یا آسیب ببیند، مراجع قضایی در مورد برخورد با متخلف، تصمیم گیری کنند ولی در هر صورت شهرداری چاره ای جز برخورد با دستفروش ها و افرادی که سد معبر می کنند، ندارد، حتی اگر از دید برخی شهروندان این اقدام ها در نگاه اول و در ظاهر، غیرانسانی و غیراخلاقی به نظر برسد. درست مثل پلیس راهنمایی و رانندگی که مجبور است گاهی به خاطر تخلف یک خودرو، راننده ای را جریمه کند که خودش هم از جریمه کردن آن ناراحت است ولی چاره ای جز اعمال قانون ندارد.»

این کلیپ درحالی منتشر می شود که دیروز شهردار تهران در گفت وگو با ایسنا، در واکنش به حوادث مرتبط با دستفروشان، هرگونه رفتار خشن ماموران شهرداری با دستفروشان را محکوم کرد و گفت: «با ماموران متخلف برخورد خواهیم کرد.»

وی با بیان اینکه «از رسانه ها خواهش دارم که یک طرفه این موضوعات را دنبال نکنند»، افزود: «اینکه ماموری از نیروهای پیمانکار برخورد غیرمنطقی، تند و خشن داشته باشد، محکوم است و با متخلفان برخورد می شود. اما رسانه ها باید هر دو طیف را در نظر بگیرند. بعضا دستفروشان مامور سد معبر شهرداری را کتک می زنند و حتی باعث ایجاد شکستگی در بدن وی می شوند و این در حالی است که مامور در حال اجرای قانون بوده و جای سوال است که آیا این مامور انسان نیست یا خانواده ندارد؟ که چنین برخوردی با او می شود.»

قالیباف در پاسخ به این پرسش که بعضا دستفروشان مدعی پرداخت وجوهی به ماموران سد معبر شهرداری هستند، افزود: «ما منکر این موضوع نیستیم اما دستفروشان اسم این ماموران را اعلام و آن ها را معرفی کنند.»

شهردار تهران به «تضاد خبری» در برخی رسانه ها اشاره کرد و گفت: «برخی رسانه ها بار ها و بار ها در مورد فعالیت دستفروشان در مترو مطلب منتشر کرده و خواستار جمع آوری آن ها شده اند؛ اما بعد که آن ها را جمع کرده ایم همان ها می گویند چرا شب عید مردم را بیکار کردید.»

این اظهارنظر ها و واکنش ها در حالی از سوی مدیران شهری بیان می شود که هنوز، نیروی انتظامی واکنشی در برابر این حادثه از خود نشان نداده است.

ماجرای خودسوزی مرد دستفروش در مقابل پاساژ شانزه لیزه تهران